Organik Tarım; üretimde kimyasal girdi kullanmadan üretimden tüketime
kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimidir.
Organik tarımın amacı; toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden
çevre bitki hayvan ve insan sağlığını korumaktır. Organik tarımın
geçmişi 20.yüzyıla dayanmaktadır. Zira çevre bil**** ve ozon
tabakasındaki incelme ve dünya geleceğinin tehlikeye girmesi gibi
konular gündeme gelmiştir.
Önceleri çok çeşitli yöntemler ve
teoriler geliştirilmiş hatta bu yöntemlere astrolojik boyutlar katılarak
ay ve yıldızların etkisini de üretime katan ekoller ortaya çıkmıştır.
Tüm bu ekoller incelendiğinde görülen temel öğe; ekolojik dengenin
korunarak bitkisel ve hayvansal üretimin birlikte aile işletmeciliği
şeklinde yapılması dolayısıyla üretimden tüketime kısa devrelerin
kurularak kendi kendine yeterliliğin sağlanmasıdır.
Bu özelliği
nedeni ile 1. ve 2. Dünya savaşları arasında popüler olan organik tarım
1950 yılından sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin Marshall yardımı ile
önemini yitirmiş sağlanan ekonomik katkılar ve aşırı desteklemeler
sonucu entansif tarım süratle yayılmış makineleşme kimyasal ilaç ve
gübreler ile kimyasal katkı maddeleri kullanılmaya başlanılmıştır. 60’lı
yılların sonunda Avrupa Topluluğu'nun uyguladığı tarımsal destekleme
politikaları 1970 de pestisitlerin ve kimyasal gübrenin keşfi de bu
gelişmeye katkıda bulunmuştur.
Ancak "Yeşil Devrim" olarak
adlandırılan bu tarımsal üretim artışının dünyadaki açlık sorununa bir
çözüm getirmediğini aksine doğal dengeyi ve insan sağlığını süratle
bozduğunu gören kişi ve gruplar bu konuda araştırmalara başlamışlardır.
Bu araştırmaların sonucunda bilim çevreleri ve sivil toplum örgütlerinin
baskısıyla 1979 yılından itibaren DDT grubu pestisitlerin kullanımı
A.B.D.'den başlayarak tüm dünyada yasaklanmıştır. Bu durumda organik
tarım tekrar gündeme gelmiş 1980 yılından sonrada tüketicilerin
baskısıyla aile işletmeciliği şeklinden çıkarak ticari bir boyut
kazanmıştır. ABD'de 0-2 yaş grubu çocuk mamalarının imalinde organik
ürünlerin kullanılmasını zorunlu tutan yasanın da bu ticari boyuta
katkısını belirtmek gerekir.
Organik ürünler ticarete konu olunca
beraberinde kontrol ve sertifikasyona ilişkin yasal düzenlemeler
gündeme gelmiştir. Avrupa'da önceleri her ülke kendine göre bazı
düzenlemeler yapmış daha sonra 24 Haziran 1991 tarihinde Avrupa
Topluluğu içinde organik tarım faaliyetlerini düzenleyen 2092/91 sayılı
yönetmelik yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Ülkemizde organik
tarım faaliyetleri 1986 yılında Avrupa'daki gelişmelerden farklı şekilde
ithalatçı firmaların istekleri doğrultusunda ihracata yönelik olarak
başlamıştır. Önceleri ithalatçı ülkelerin bu konudaki mevzuatına uygun
olarak yapılan üretim ve ihracata 1991 yılından sonra Avrupa
Topluluğunun yukarıda adı geçen Yönetmeliği doğrultusunda devam
edilmiştir. Daha sonra 2092/ 91 sayılı yönetmeliğin 14 Ocak 1992
tarihinde yayımlanan 94 /92 sayılı ekinde; Avrupa Topluluğuna organik
ürün ihraç edecek ülkelerin uymak zorunda olduğu hususlar ayrıntıları
ile belirtilmiş ve ülkelerin kendi mevzuatlarını uygulamaya koymaları ve
bu mevzuatın da dahil olduğu çeşitli teknik ve idari konuları içeren
bir dosya ile Avrupa Topluluğuna başvurmaları zorunluluğu getirilmiştir.
Avrupa
Topluluğu'ndaki bu gelişmelere uyum sağlamak üzere Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı çeşitli kurum ve kuruluşların işbirliği ile Yönetmelik
hazırlama çalışmalarına başlamış ve "Bitkisel ve Hayvansal Ürünlerin
Ekolojik Metotlarla Üretilmesine İlişkin Yönetmelik" 24.12. 1994 tarihli
ve 22145 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu
Yönetmeliğin bazı maddelerinde uygulamada rastlanılan aksaklıkları
gidermek ve organik tarım faaliyetleri sırasında yapılacak kusur ve
hatalara karşı uygulanacak yaptırımların da yönetmelikte yer alması için
29.06.1995 tarihli ve 22328 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
yönetmelik ile değişiklik yapılmıştır. Daha sonra 11.07.2002 tarihli ve
24812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Organik Tarımın Esasları ve
Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik” yürürlüğe girmiştir. Organik ürünlerin
üretimi tüketimi ve denetlenmesine dair kanun tasarısı Hükümetin acil
eylem planı içerisinde yer almış ve 5262 sayılı “Organik Tarım Kanunu”
03.12.2004 tarihli ve 25659 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu
Kanuna gereğince hazırlanan “Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına
İlişkin Yönetmelik” 10.06. 2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Organik Tarım Kanun ve
Yönetmelik esaslarına göre üretilen bitkisel ve hayvansal tüm ürünler
organik olarak değerlendirilir ve Yönetmelikte ayrıntıları verilen
etiket ve özel organik tarım logosu ile pazarlanır.
"Avrupa
Topluluğuna Organik Ürün İhraç Eden 3.Ülkeler" listesinde yer almak
üzere de gerekli bilgileri içeren bir "Teknik Dosya" hazırlanarak
öngörülen süre içinde Dışişleri Bakanlığı kanalıyla resmi başvuru
yapılmıştır.
0 yorum:
Yorum Gönder