Küresel ısınma hakkında hepimiz bir şeyler duyuyoruz. Son 100
yıl içinde dünyanın sıcaklığının yaklaşık yarım derece arttığı
görülüyor. Bu rakam çok fazlaymış gibi görünmeyebilir, ancak bu kadarlık
bir ısı artışı bile gezegenimizi etkiliyor.
HowStuffWorks
isimli internet sitesinde yer alan haberde, Amerikan Çevre Koruma
Örgütü (EPA)'ya göre, deniz seviyesi son 100 yıl içinde 15-20 santimetre
yükseldi.
Daha yüksek sıcaklıklar ise yüzen buz dağlarının
erimesine neden olabilir, fakat bu okyanusların yükselmesine yol
açmayacak. Buzdağları büyük yüzen buz yığınlarıdır. Yüzmek için
buzdağları kendi hacimlerine eşit miktardaki suyun yerini değiştirirler.
Denizaltılar da yükselmek ya da suyun içine batmak için bu ağırlık
değiştirme prensibini kullanırlar.
Fakat yükselen sıcaklıklar ve
buzdağları okyanus seviyesindeki artışta küçük bir rol oynayabilir.
Buzdağları çok büyük buzul parçalarından kopan ve okyanusa düşen donmuş
buzul yığınlarıdır. Artan sıcaklıklar daha fazla buzdağının güçsüz
buzullardan oluşmasına, daha fazla buzul kırılmasına yol açabilir.
Okyanusa düşen buzullar artınca da su seviyesi bir miktar yükselebilir.
Artan
sıcaklıklar buzdağlarını ve buzulları etkilerse, Kuzey Kutbu buzul
başlığı erime tehlikesiyle karşılaşır mı ve okyanuslar yükselir mi? Bu
gerçekleşebilir, ancak hiç kimse bunun ne zaman olacağını bilmiyor.
Güney
Kutbu'ndaki Antarktika kıtasındaki buzların kalınlığı ortalama olarak 2
bin 133 metredir. Eğer buradaki tüm buzlar erirse, dünya çapındaki
deniz seviyesi yaklaşık olarak 61 metre yükselir. Fakat, Antarktika'daki
ortalama hava sıcaklığı -37°C'dir. Bu nedenle erimeyle ilgili fazla bir
problem görünmüyor.
Dünyanın diğer ucunda Kuzey Kutbu'nda ise
buzlar güneydeki kadar kalın değil. Buzlar Arktik Okyanusu üzerinde
yüzüyor. Eğer buzlar erirse, deniz seviyesi bundan etkilenmez.
Grönland'deki
buzların erimesi halinde ise su seviyesi 7 metre kadar yükselecek.
Çünkü Grönland ekvatora Antarktika'dan daha yakın. Bu nedenle sıcaklık
burada daha yüksek ve buzlar erimeye daha yatkın.
Buzulların erimesinin yanında suyun sıcaklığının yükselmesi de bir başka önemli konudur.
1995
yılındaki Uluslararası İklim Değişikliği Paneli'nde deniz seviyesinin
2100 yılına kadar tahmini olarak ne kadar değişeceğine ilişkin bir rapor
sunuldu. Buna göre, deniz seviyesi en düşük tahminle 50 santimetre ve
en yüksek tahminle ise 95 santimetre yükselecek. Bu artış okyanusların
termal genleşmesinden ve buzulların erimesinden kaynaklanacak. Deniz
seviyesindeki 50 santimetrelik bir artış da özellikle fırtına
zamanlarında kıyıdaki şehirler açısından küçümsenecek bir miktar değil.
Zaman
0 yorum:
Yorum Gönder